معماری اهرام مصر...

اهرام مصر : عهد دودمان سوم مصر معمار نابغه ای به نام ایم حوتپ Imhotep برای فرعون مصر، زوسر «جوزر» (حدود ٢٦٤٩ - ٢٦٦٣ ق م) مجتمع عظیمی در سقاره، و گورستان گروهی نزدیک تختگاه مصر؛ ممفیس می سازد. افزون بر این، هرمی پله پله از سنگ بنا ساخت مرقد و تأسیسات جانبی دیگری در اطراف هرم بدان افزود. هرم عظیم زوسر که به منظور حفاظت از جسد فرعون مصر بنا گردید؛ کهن ترین اثر معماری باقی مانده از مصر باستان است. این معماری خود الگویی گشت تا آیندگان به تقلید و تبعیت از آن، دست به کار ساختمانی عظیمی بزنند که یکی از عجایب هفتگانه جهان شناخته شود. معماری پادشاهی کهن، اهداف و انگیزه های آن دست مایه ای گردید تا مورخان و باستان شناسان بر این دوره پانصدساله و شرایط و اوضاع اجتماعی آن را بر مبنای بناهایی که به هر صورت از سنگ آهک و گرانیت در مقیاس بزرگ برای ساختن ساختمان ها در مقبره ها به کار می رفت، شناسایی کنند. جالب اینکه در این دوره ، معابدی شبیه آنچه در دودمان یکم و دوم پادشاهی متداول بود، به ندرت ساخته می شد . به طوریکه اشاره شد، در پایان دودمان سوم پادشاهی، ساختن اهرام آغاز و به تدریج گسترش پیدا کرد. اما کمال حشمت این معماری تنها مدیون دودمان چهارم پادشاهی است که در آن عهد احداث چنین آرامگاه های پادشاهی با عظمت و پرشکوه، رونقی فراوان یافت. ساخت اهرام مهمترین و اصلی ترین سازندگی این دوره را تشکیل می دهد؛ این معماری بدیع خود موجد تحولی شگرف گردید و تمدن و فرهنگ فراعنه به یک شکوفایی بی نظیر دست یافت؛ به گونه ای که مشعل هدایتی برای صنعتگران مصری برای یک دوره سه هزار ساله بعدی شد. اهرام مصر نمایانگر اوج دستاوردهای فنی، معماری، طراحی و تزیینات است که تنها در سایه یک سازمانبندی منظم، استادکارانی بی نظیر و هنرمندانی با انگیزه های قوی، و مهم تر از همه امنیت کافی و ثروتی کلان امکان پذیر بود. دوره دودمان چهارم پادشاهی اندکی افزون بر یک سده دوام آورد (٢٤٩٨-٢٦١٣پ م) و شش پادشاه از این دودمان بر مصر فرمانروایی کردند. هرم غول پیكر مصر از قدیمی ترین عجایب هفتگانه است البته این تنها بنایی است كه در میان عجایب هفتگانه تا به امروز باقی مانده است. زمانی كه این هرم ساخته شد بلندترین ساختمان جهان در آن زمان محسوب می شدواین رتبه را تا ٤٠٠٠ سال حفظ كرد. پادشاهان مصر باستان را فراعنه می نامیدند.یكی از این پادشاهان خفو بود. در حدود ٢٥٨٠سال قبل از میلاد مسیح این هرم بزرگ را برای محل دفن یاهمان آرامگاه فرعون ساخته اند. خفو همان فرمانروایی است كه یونانی ها اوراخئوپس می نامیدند. وپس از مدتی پسر ونوه ی خفو نیز برای خود هرم هایی را ساختند البته در اطراف ودر مجاورت این سه هرم چند هرم كوچك نیز بنا شده اند كه این هرم ها مطعلق به درباریان وملكه ها بوده است. مصریان باستان اعتقاد داشته اند كه انسان پس از مرگ دوباره زنده می شود وبه همین خاطر در اطراف جسد مومیایی شده ی مردگان خود موادغذایی ووسایل دفایی و... رابه همراه آن ها دفن می كردن واهرام مصر نیز برای حفاظت ازجسد خفو و فراعنه ی دیگر ساخته شده است. اهرام مصر از سه هرم بزرگ تشكیل شده است كه دركنار آنها هرم های كوچكی نیز وجود دارند.وقتی ما اهرام مصر را از نزدیك می بینیم هرم وسطی از همه بزرگتر به نظر می رسد ولی این اشتباه است زیرا كه هرم وسط چون روی زمین مرتفع تری بنا شده است بزرگ تر به نظر می رسد.ولی در اصل هرم خفو كه سمت چپ هرم وسط قراردارد از همه بزرگتر است . هرم ها درگورستانی قدیمی در جیزه واقع شده اند. گروهی از باستان شناسان عقیده دارند كه ٠٠٠/١٠٠ كارگر به مدت بیست وسه سال كاركردند ودر این هرم بیش از دوملیون نیم سنگ به كار رفته كه وزن آن ها از٥/ ٢تن تا چهل تن وزن دارد را بنا كرده اند. یكی از طریقه هایی كه احتمال دارد مصریان باستان سنگ های غول پیكر را حمل می كردند شیوه ی غلطاندن و بلند كردن است یكی از دانشمندان اتریشی به نام آقای پروفسر دكتر اسكارریدل برای این معما راه حلی پیشنهاد كرده است او می گوید كه مصریان برای حمل این سنگ ها دور هم جمع می شدند و با نیروی خود و به وسی له ی اهرم هایی این سنگ ها را می غلتاندندودر این باره نظر های بسیاری وجود دارد بعضی از باستان شناسان عقیده دارند كه این سنگ ها را با استفاده از سطوح شیبدار ماسه ای به بالای هرم ها می بردند. وعده ای از باستان شناسان عقیده دارند كه مصریان از داروهای نیروزای قوی استفاده می كردند وبه وسیله ی آنها این سنگ ها را به بالا می بردند. اهرام مصر از هر نظر چه از نظر معماری وموقعیت جغرافیایی در محل مناسبی قرار دارد. -هرم به گونه ای ساخته شده است كه به چهار جهت اصلی مشرف است. -خط مداری كه از روی جیزه می گذرد دقیقا خشكی ها وآب های روی كره ی زمین را دقیقا نصف می كندوهرم در چنین نقطه ای از نصف النهار ساخته شده است. -فاصله ی میان مركز زمین تا هرم كاملا برابر است. -اندازه ی سطحی چهارجانبی حرم دقیقا برابراست با ارتفاع هرم. -نوك هرم بزرگ دقیقا شمال واطرافش نیز طول استوا را تمثیل می نمایند. تمامی این محاسبات بیان گر آن است كه اهرام مصر با اندازگیری های دقیق ریاضی ونجومی همراه است كه نشان می دهد درآن زمان مصریان از نظر معماری بسیار پیشرفته بوده اند . سنگ هایی كه دراین هرم به كار رفته است از خود كشور مصر گرفته نشده اند وطبق نظر بعضی از كارشناسان وباستان شناسان سنگ ها به مدت ده سال توسط كارگران حمل می شده است وبعد از ده سال تازه به محل بنای اهرام مصر آورده شدند هنوز هیچ كس نمی داند كه این سنگ ها مطعلق به چه كشوری است و یا مهندس یا معمار اهرام مصر چه كسی بوده است واز چه شیوه ای استفاده شده است. نكته ای كه باید دراینجا به آن اشاره كرد این است كه كارگران اهرام مصربر اثاث یاداشت های هردوت گویا درعرض بیست سال متمادی حدود صد هزار كارگر در ساخت اهرام مشغول بودند. جالب اینكه هر كارگر روزانه به اندازه ی یكصد گرم پیاز مصرف می كرده اند با این حساب مشخص می گردد كه هر روز برای تامین غذای یكصدهزار كارگر معادل ده هزار كیلو پیاز نیاز بوده است. این رقم در ده روز به یكصد هزار كیلو می رسد. (یكصدتن )ومسلما در ماه نیز به سیصد تن می رسد . بااین محاسبه مشخص است كه درعرض شش ماه كار متوالی حدود هزاروهشتصدتن پیاز مصرف شده است. باتوجه به آن كه درآن زمان پیاز ها را با چه زحمات وسختی ای از اقصی نقاط جهان وارد مصر می كردند البته ما باید نیاز خود مردم مصر رانیز به این میزان بیفزاییم. اساس ارزیابی متر مكعب به اندازه ی فاصله ی میان خورشید وآلفا قنطوریس بوده واگر میزان گازهای حاصل از مصرف پیاز را كه مردمان آن زمان دفع می كردند حساب كنیم به اندازه ی میزان پارگی به اندازه ی از بین رفتن لایه ی ازن اطراف كره ی زمین است. مجسمه ی ابولهل : یكی از آثار بسیار زیبایی كه در روبه روی هرم بزرگ قرار دارد مجسمه ی ابولهل است این مجسمه از لحاظ معماری بسیار زیبا می باشد و طبق مدارك به دست آمده این مجسمه وظیفه ی محافظت از اهرام مصر وقبر خفو را دارد. فرعون به خاك سپرده می شود : مصریان قدیم می پنداشتند كه وقتی كسی می میرد باید از بدن او نگهداری كرد تا روحش بتواند به زندگی پس از مرگ ادامه دهد. ازهمین رو اندام های داخلی بدن مردگان مانند قلب وكلیه و كبدو... را از بدن خارج می كردند وآن را با روشی مخصوص به نمك آغشته می كردند. سپس بدن را با پارچه های كتانی نوار پیچ می كردند بدین ترتیب بدن مرده مومیایی می شد. عاقبت شده به همراه لباس و غذا و وسایل دفایی مورد نیاز او به خاك سپرده می شود.یال هرم خفو ٢٣٠متراست ومساحت قاعده ی آن بزرگتر از مساحت نه زمین فوتبال است. بعد از كشف جسد خفو در زیر هرم او یك كشتی پیدا شد كه برای رد شدن خفو از رود نیل قرارداده شده بود. بعد از خفو نیز فراعنه ای روی كار آمدند مانند: منقرع (نوه ی خفو).خفرع (پسرخفو)كفرع (پسرخفو).